Τις προθέσεις του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για διερεύνηση της δυνατότητας αξιοποίησης των κοιτασμάτων αντιμονίτη στη Βόρεια Χίο ανέπτυξε, κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στο ΟΜΗΡΕΙΟ Πνευματικό Κέντρο, η υφυπουργός Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου που, επικεφαλής πολυπληθούς επιστημονικής ομάδας του υπουργείου και της ΕΑΓΜΕ, επισκέφτηκε τη Χίο.
Ανοίγοντας την εκδήλωση, την Πέμπτη 11 Ιουλίου 2024, ο δήμαρχος Χίου Γιάννης Μαλαφής, σημείωσε ότι η ενημέρωση κρίθηκε απαραίτητη, επαναλαμβάνοντας ότι μέσω των εφημερίδων έλαβε γνώση για το ενδιαφέρον που υπάρχει για τα μεταλλεία αντιμονίου στον Κέραμο. Αναφέρθηκε στο θέμα των αντισταθμιστικών οφελών, τονίζοντας την ανάγκη να δημιουργηθεί Μεταλλευτικό Πάρκο στη μνήμη και των ανθρώπων εκείνων που έχασαν τη ζωή του δουλεύοντας στα μεταλλεία που λειτουργούσαν μεταξύ 1949 – 1954.
Άγνοια για το θέμα δήλωσε ο βουλευτής Χίου του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Σταύρος Μιχαηλίδης, που σημείωσε πως υπάρχει έλλειψη ενημέρωσης. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, “δεν μπορούμε να μιλάμε για διαβούλευση αν δεν έχει υπάρξει πρώτα ενημέρωση των θεσμικών φορέων”.
Από το βήμα του ΟΜΗΡΕΙΟΥ ο αντιπεριφερειάρχης Χίου Παντελής Βρουλής, σημείωσε την ανάγκη να είναι σύμφωνη η τοπική κοινωνία, βάζοντας και ένα «αλλά» στο γεγονός ότι “ως Χιώτες έχουμε ήδη δύο διαφορετικές απόψεις”.
Ακολούθησαν οι ομιλίες από την υφυπουργό Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου, που χαρακτήρισε ελπιδοφόρο το γεγονός της συμμετοχής του κόσμου, καθώς η αίθουσα συνεδρίων του ΟΜΗΡΕΙΟΥ Πνευματικού Κέντρου Δήμου Χίου ήταν κατάμεστη. Ωστόσο, στην πλειοψηφία τους οι παρευρισκόμενοι, όπως φάνηκε από τις τοποθετήσεις που ακολούθησαν, ήταν αντίθετοι στην εκμετάλλευση των μεταλλείων.
Υφυπουργός Ενέργειας Αλ. Σδούκου για τα μεταλλεία αντιμονίου
Η υφυπουργός από το βήμα της εσπερίδας τόνισε τις προθέσεις του υπουργείου, και σημείωσε ότι μπορούν να προχωρήσουν, εφόσον υπάρχει η σύμφωνη γνώμη της κοινωνίας. Προχώρησε σε μια αναλυτική παρουσίαση των ειδικών συνθηκών που επικρατούν και που, όπως είπε, έχουν αναγάγει το αντιμόνιο ως ένα κρίσιμο ορυκτό για τις ανάγκες της Ευρώπης, οι οποία στηρίζεται αποκλειστικά στις εισαγωγές (κύρια από Κίνα) για να τις καλύψει.
Η υφυπουργός σημείωσε ότι εδώ και 5 χρόνια το υπουργείο έχει προχωρήσει στην χαρτογράφηση του ορυκτού πλούτου της χώρας, έχοντας βάλει «πάνω στο χάρτη 114 μεταλλευτικούς χώρους».
«Σήμερα εγώ και η ομάδα του Υπουργείου δεν έχουμε έρθει να κάνουμε προτετελεσμένες αποφάσεις», πρόσθεσε η υφυπουργός δηλώνοντας ότι μπορούν να έρθουν, όσες φορές θέλει η τοπική κοινωνία, για να απαντήσουν σε ερωτήματα. Εξήρε επίσης την δουλειά των στελεχών του υπουργείου τονίζοντας ότι υπηρετούν το δημόσιο συμφέρον και ότι «θα προχωρήσουν εφόσον έχουν τη σύμφωνη γνώμη της κοινωνίας».
«Μέχρι τώρα η Πολιτεία προχωρούσε μπροστά χωρίς διαβούλευση, κάτι που θεωρώ ότι είναι λάθος», σημείωσε σε άλλο σημείο της ομιλίας της και έδωσε σαν πετυχημένο παράδειγμα την περίπτωση με τους Μολάους Λακωνίας όπου ήδη προχωρά το ερευνητικό στάδιο. Όπως είπε «προτείνεται ένας διεθνής διαγωνισμός για να μισθωθεί ένα τμήμα καταρχήν για έρευνα και μετά για εκμετάλλευση» εφόσον βγουν τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Αναφερόμενη η κα Σδούκου στα σημεία εκείνα που θέτει η Πολιτεία και ισχυριζόμενοι πως «δεν πρόκειται να θίξει το περιβάλλον», υπήρξε ηχηρή αντίδραση από ένα σημαντικό μέρος του ακροατηρίου, που φώναξε “ντροπή”. Η υφυπουργός συνέχισε αναφέροντας, επίσης, ότι γνώμονας του υπουργείου είναι τα μέγιστα τοπικά οφέλη, μέσα από τη σύνταξη ενός Σχεδίου Κοινωνικής Εταιρικής Ευθύνης, στα πρότυπα της Χαλκιδικής.
Ακολούθησε η παρέμβαση του ΓΓ Ενέργειας Αριστοτέλη Αϊβαλιώτη, που επίσης αναφέρθηκε στις προκλήσεις που έχουν διαφανεί κατά την περίοδο της κρίσης και του πολέμου στην Ουκρανία. Στάθηκε στις χρήσεις του αντιμονίτη (όπως στις μπαταρίες), στο γεγονός ότι δεν παράγεται σε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πως, εκτός από τη Χίο, συναντιέται στον Ελλαδικό χώρο στο Καλλυντήρι Ροδόπης και στα Ριζανά Κιλκίς.
Η αποστροφή του λόγου του όμως ότι «αν δεν μας θέλετε εσείς θα πάμε εκεί», συνοδεύτηκαν με επιφωνήματα «στο καλό»…
Διαβεβαιώσεις για την προστασία περιβάλλοντος
Ακολούθησαν τα στελέχη του υπουργείου που έδωσαν βάρος στην παρουσίαση της περιοχής που προτείνεται για έρευνα και σε 2η φάση για αξιοποίηση. Για το πώς θα αντιμετωπιστούν τα ζητήματα που άπτονται της περιοχής NATURA 2000, στην οποία εντάσσεται βασικό μέρος της περιοχής.
Επίσης στα θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν, τόσο στο μεταλλείο όσο και σε επίπεδο υπηρεσιών γύρω από αυτό (υποστηρίζοντας ότι δίπλα σε κάθε έναν εργαζόμενο στα μεταλλεία, χρειάζονται ακόμα 4 εργαζόμενοι σε άλλες εργασίες.
Οι υπηρεσιακοί παράγοντες επέμειναν ιδιαίτερα στον υψηλό δείκτη περιβαλλοντικής προστασίας που έχει η Ελλάδα, με το ακροατήριο πάντως να μην δείχνει ότι συμφωνεί.
Ενστάσεις από το ακροατήριο
Από πλευράς ακροατηρίου, υπήρξαν διαμαρτυρίες για το ότι δεν έμεινε χρόνος για τοποθετήσεις. Τα δε ερωτήματα επικεντρώθηκαν στο θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος, του υδροφόρου ορίζοντα, της λειτουργίας των ιαματικών λουτρών και στο γιατί το μεταλλευτικό πάρκο δεν έχει γίνει τόσα χρόνια για την ανάπτυξη της περιοχής.
Στις απαντήσεις υποστηρίχθηκε πως η εξόρυξη θα είναι υπόγεια, η επεξεργασία θα γίνεται επιτόπου και σε μικρή κλίμακα. Ότι η περιβαλλοντική αδειοδότηση, εφόσον προχωρήσει η εκμετάλλευση, θα είναι ανοικτή, διαφανής διαδικασία με ελέγξιμα αποτελέσματα. «Δεν είναι η σημερινή συζήτηση δημόσια διαβούλευση. Είναι μια προκαταρκτική ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας και καταγραφή των γενικών απόψεών της. Εάν διαπιστωθεί ότι η έρευνα μπορεί να προχωρήσει τότε θα συνταχθεί σχετική μελέτη και θα τεθεί προς Διαβούλευση», επισημάνθηκε από τα στελέχη του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Το προτεινόμενο ερευνητικό στάδιο αναμένεται να έχει 5ετη διάρκεια και η περίοδος εκμετάλλευσης 20 – 30 έτη, ανάλογα και με τι κοιτάσματα θα εντοπιστούν. Από ομιλητές χαρακτηρίστηκαν τα κοιτάσματα αντιμονίου στον Κέραμο ως μέτρια, χωρίς να δοθούν όμως περαιτέρω διευκρινίσεις.
Η συζήτηση κράτησε πάνω από 3,5 ώρες και έκλεισε με ανοικτό το ενδεχόμενο να υπάρξει σύντομα και νέα ενημερωτική εκδήλωση.