«Δεν συμμερίζομαι την απαισιοδοξία περί του τέλους της Ευρώπης. Πιστεύω ότι η Ευρώπη βρίσκει τις δυνάμεις να αναγεννάται και να προσαρμόζεται στις καινούργιες γεωπολιτικές συνθήκες», επισήμανε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης παραχωρώντας συνέντευξη στο αναλυτικό δελτίο ειδήσεων της ΕΡΤ και τον Απόστολο Μαγγηριάδη, τρεις ημέρες πριν από τις Ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου. Η συζήτηση έλαβε χώρα στη φρεγάτα «Κίμων», στις εγκαταστάσεις της Naval Group στο Λοριάν της Γαλλίας.
Ερωτηθείς για το αν συμμερίζεται τον φόβο του προέδρου Μακρόν ότι «η Ευρώπη κινδυνεύει να πεθάνει», για το αν θεωρεί ότι το βασικό διακύβευμα της Ευρώπης για την επόμενη πενταετία ότι είναι η στρατηγική της αυτονομία και ως προς το πώς τοποθετεί την Ελλάδα σε αυτή τη συζήτηση, υπογράμμισε, ειδικότερα:
«Γιορτάζουμε σήμερα τα 80 χρόνια από τη μεγαλύτερη στρατιωτική επιχείρηση στην ιστορία, την Απόβαση στη Νορμανδία, στην οποία συμμετείχαν και ελληνικές δυνάμεις, στην αρχή του τέλους για τη ναζιστική Γερμανία – η φασιστική Ιταλία είχε ήδη ηττηθεί. Και νομίζω μια διαρκής υπενθύμιση, ότι στους σημερινούς καιρούς δεν δικαιολογείται καμία γεωπολιτική και γεωστρατηγική αφέλεια. Ζούμε σε ταραγμένες περιόδους. Δεν συμμερίζομαι την απαισιοδοξία περί του τέλους της Ευρώπης. Πιστεύω ότι η Ευρώπη βρίσκει τις δυνάμεις να αναγεννάται και να προσαρμόζεται στις καινούργιες γεωπολιτικές συνθήκες.
Όμως αυτό το οποίο θα έλεγα εγώ και ο πρόεδρος Μακρόν (ο πρόεδρος Μακρόν και εγώ) μιλούσαμε πρώτοι για την ανάγκη της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης και πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, πιστεύω ότι αυτή η προσέγγιση στο νέο ρόλο της Ευρώπης σήμερα δικαιώνεται – και αυτό φυσικά απαιτεί και περισσότερη διευρωπαϊκή συνεργασία.
Δεν είναι τυχαίο ότι επιλέξαμε να χτίσουμε τα πλοία μας σε ένα γαλλικό ναυπηγείο με την προστιθέμενη αξία -θέλω να το πω αυτό- και των ναυπηγείων, καθώς αυτό το πλοίο αποτελείται από εννέα μπλοκς, το ένα από τα οποία έρχεται από την Ελευσίνα. Και αυτό καταδεικνύει και τη δυναμική που μπορεί να αποκτήσει και ο κλάδος των Ελληνικών Ναυπηγείων, ο οποίος πια εκσυγχρονίζεται, βγήκε από το τέλμα δεκαετιών στο οποίο είχε περιέλθει και μπορεί και αυτός να προσθέσει σημαντική προστιθέμενη αξία. Δεν μας ενδιαφέρει μόνο να χτίσουμε ένα πλοίο στη Γαλλία. Μας ενδιαφέρει να έχουμε και προστιθέμενη αξία ελληνικών επιχειρήσεων και να δημιουργήσουμε ελληνικές θέσεις εργασίας».
Ο πρωθυπουργός ανέφερε, ακόμη, στην αρχή της συζήτησης: «Κατ’ αρχάς, επιτρέψτε μου να πω ότι σήμερα είναι μια σημαντική στιγμή για εμένα, καθώς είναι η πρώτη φορά που μου δίνεται η δυνατότητα να επισκεφθώ το ναυπηγείο της Naval Group. Είμαστε πάνω στη φρεγάτα “Κίμων”, μια από τις τρεις υπερσύγχρονες φρεγάτες Belhara που θα έχουν ενταχθεί στο Πολεμικό μας Ναυτικό έως το 2026. Μιλάμε για τα πιο σύγχρονα πλοία τα οποία θα πλέουν στη Μεσόγειο, απότοκο της στρατηγικής συνεργασίας που η Ελλάδα έχει με τη Γαλλία και μια πάρα πολύ σημαντική επένδυση, η σημαντικότερη των τελευταίων δεκαετιών ως προς την αναβάθμιση του Πολεμικού μας Ναυτικού. Θα έλεγα ότι το πλοίο αυτό έρχεται να προστεθεί σε μια πολύ ένδοξη ιστορία σημαντικών ελληνικών πλοίων που ύψωσαν με υπερηφάνεια τη γαλανόλευκη».
Απ. Μαγγηριάδης: «Επειδή μιλάτε για αυτές τις κοινές προσπάθειες στην Ευρώπη και πριν από μερικές εβδομάδες μαζί με τον Ντόναλντ Τουσκ, καταθέσατε μια πρόταση για τον κοινό αντιαεροπορικό θόλο στην Ευρώπη, θέλω να πω ότι η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας ο Ζοζέπ Μπορέλ, ενώ χαρακτήρισε ενδιαφέρουσα την πρόταση αυτή, είπε ότι δεν αφορά τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, διότι δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει οπλικά συστήματα και εξέφρασε κάποιες επιφυλάξεις για το ποιος θα λαμβάνει αποφάσεις που θα βρίσκονται οι συστοιχίες. Θα ήθελα να μας εξηγήσετε λίγο πώς ακριβώς το σκέφτεστε και πώς μπορεί να προχωρήσει».
Κ. Μητσοτάκης: «Κοιτάξτε, αν δεν σκεφτούμε φιλόδοξα και «έξω από το κουτί», θα παραμείνουμε αγκυλωμένοι σε αντιλήψεις του παρελθόντος. Aυτό το οποίο είπαμε με τον πρωθυπουργό Τουσκ είναι σχετικά απλό: Αν θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα ενιαίο αμυντικό ταμείο, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από ευρωπαϊκούς πόρους -κάτι αντίστοιχο, για να το πω με απλά λόγια, με ένα με ένα ταμείο ανάκαμψης για την άμυνα, προφανώς πολύ πιο πολύ πιο μικρό- αυτό πρέπει να συνδέεται και από ορισμένα μεγάλα projects στρατηγικής προτεραιότητας για την Ευρώπη, τα οποία να μπορέσουν να ενώσουν την ευρωπαϊκή βιομηχανία και να προσφέρουν προστιθέμενη ευρωπαϊκή αξία στις κοινές αμυντικές μας ανησυχίες. Και αναφερθήκαμε στην αντιπυραυλική άμυνα ως ένα παράδειγμα ενός τέτοιου πρότζεκτ, το οποίο θα μπορούσε ενδεχομένως να χρηματοδοτηθεί από ένα τέτοιο ταμείο. Είμαστε στην αρχή ακόμα αυτής της συζήτησης, αλλά προτιμώ να βλέπω ευκαιρίες παρά να ψηφίζω τα όποια εμπόδια (…) Πιστεύω ότι είναι κάτι το οποίο θα ενταχθεί και στις στρατηγικές προτεραιότητες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στην καινούργια ατζέντα, την οποία θα παρουσιάσει και ο πρόεδρος Μισέλ.
Είναι κάτι το οποίο έχει ήδη αντιμετωπιστεί θετικά και από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την κ. Φον Ντερ Λάιεν, και το ζητούμενο τελικά είναι εάν αντέχουν οι εθνικοί προϋπολογισμοί σε ένα περιβάλλον δημοσιονομικής πειθαρχίας, τις αυξημένες δαπάνες που όλοι αναγνωρίζουμε ότι πρέπει να κάνουμε για την άμυνα μας. Κοιτάξτε, εμείς ούτως αλλιώς ως Ελλάδα θα κάνουμε τις ανάγκες, τις δαπάνες που πρέπει (…) Αυτό το πλοίο πάνω στο οποίο βρισκόμαστε χρηματοδοτείται από το υστέρημα των Ελλήνων. Αλλά αυτό είναι το τίμημα της ελευθερίας και της εθνικής ανεξαρτησίας, όταν βρισκόμαστε σε μία πιο σύνθετη γεωπολιτική γωνιά της Ευρώπης.
Ο,τιδήποτε μπορούμε να προσθέσουμε στις δυνατότητες του εθνικού προϋπολογισμού, θα είναι μια μεγάλη ανακούφιση για εμάς, αλλά και μια ευκαιρία να αποδείξουμε ότι μπορούμε και μόνοι μας ως Ευρώπη.
Διότι η Ευρώπη, ας μην γελιόμαστε, αυτό δεν αφορά τόσο την Ελλάδα, αλλά αφορά την υπόλοιπη Ευρώπη, είχε ουσιαστικά εκχωρήσει την άμυνά της και τις εγγυήσεις ασφάλειας στις Ηνωμένες Πολιτείες και στο ΝΑΤΟ. Μπορούμε αυτό να το θεωρήσουμε ως δεδομένο λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα οποία ενδεχομένως να γίνουν στις Ηνωμένες Πολιτείες;
(…) Τονίζω, αυτό το οποίο προτείνουμε δεν είναι υποκατάστατο για το ΝΑΤΟ. Ούτε ανήκω σε αυτούς που πιστεύουν ότι το ΝΑΤΟ, όποια και αν είναι η επιλογή των Αμερικανών, θα οδηγηθεί σε μια παρακμή. Είναι συμπλήρωμα στο ΝΑΤΟ και έχουμε και μια υποχρέωση και ως Ευρώπη να στηρίξουμε την αμυντική μας βιομηχανία. Να υπάρχει θα έλεγα μεγαλύτερος εξορθολογισμός των δαπανών, να μην υπάρχει τέτοια πολυτυπία.
Να δώσω ένα ένα παράδειγμα: Τα επόμενα πλοία του μέλλοντος θα μπορούσε να είναι η επόμενη κορβέτα, θα μπορούσε να είναι μια ευρωπαϊκή προσπάθεια. Αντί να χτίζει κάθε χώρα το δικό της πλοίο και να μην έχουμε οικονομίες κλίμακος, όλοι θα μπορούσαμε να προσθέσουμε σε αυτή την προσπάθεια, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδος. Άρα η συζήτηση αυτή είναι μια συζήτηση που έχει ανοίξει πιστεύω για τα καλά.
Δεν περιμένω ότι θα ολοκληρωθεί ως δια μαγείας σε λίγους μήνες, αλλά έχω μάθει πάντα ότι αν δεν θέτει κανείς φιλόδοξους στόχους για το επόμενο βήμα της ευρωπαϊκής ενοποίησης, δεν πρόκειται να το πετύχει – και το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θυμάστε, ότι ένα μήνα πριν συμφωνηθεί, πολλοί προέβλεπαν ότι ήταν αδύνατο να γίνει – και όμως έγινε».
